FDES Belgesi (Fiche de Déclaration Environnementale et Sanitaire), inşaat ürünlerinin çevresel ve sağlık etkilerini değerlendiren, Fransa’da yasal zorunluluk olan ve EN 15804 standardına uygun çevresel ürün beyanıdır.
FDES Belgesi (Fiche de Déclaration Environnementale et Sanitaire), yapı malzemeleri ve ürünlerinin çevresel ve sağlık etkilerini kapsamlı şekilde belgeleyen bir Fransız deklarasyon belgesidir. NF EN 15804 ve ISO 14025 standartlarına uygun olarak hazırlanan FDES, ürünün tüm yaşam döngüsünü (ham madde çıkarımı, üretim, nakliye, kullanım, bakım, bertaraf ve geri dönüşüm aşamaları) dikkate alarak çevresel performansını analiz eder.
Ayrıca, ürünün su ve hava kirliliğine katkısı gibi sağlık etkilerini de değerlendirir. Bu belge, INIES veri tabanına kaydedilir ve üçüncü taraflarca doğrulanarak güvence altına alınır. Fransa'da sürdürülebilirlik hedefli projelerde zorunlu hale gelen FDES, inşaat sektöründe çevresel sorumluluğu destekler ve ürünlerin sürdürülebilirlik açısından kıyaslanabilir olmasını sağlar.
FDES Belgesi (Fiche de Déclaration Environnementale et Sanitaire), Fransız çevresel ve sağlık düzenlemelerine uyum sağlamak için, EN 15804 + A1 ve NF EN 15804/CN gibi standartlara dayanır ve Fransız ulusal gereksinimlerini karşılayacak şekilde geliştirilmiştir. Fransa'da kullanılan bu çevresel ürün beyanı, ürünlerin çevresel ve sağlık etkilerini tüm yaşam döngüsü aşamalarında (üretim, kullanım, sonlandırma gibi) değerlendirir. Ayrıca, 2013 tarihli 23 Aralık Yönetmeliği gibi yasal düzenlemelerle uyumlu olarak, ürünlerin iç mekân hava kalitesine, su kirliliğine ve kaynak kullanımına etkilerini hesaplamayı zorunlu kılar. FDES Belgesi, INIES programına kayıt edilerek doğrulanmış çevresel performans verilerini sağlar ve Fransız pazarına sunulan ürünlerin şeffaf ve karşılaştırılabilir bir ekolojik profilini sunar.
FDES Belgesi ve EPD belgesi ürünlerin çevresel etkilerini değerlendiren raporlardır ancak kapsamları farklıdır. EPD, ISO 14025 ve EN 15804 standartlarına göre tüm dünyada kullanılan genel bir çevresel deklarasyondur ve bir ürünün yaşam döngüsü analizine (LCA) dayalı çevresel etkilerini açıklar. FDES ise özellikle Fransa için geliştirilmiş bir belge olup, EPD’ye ek olarak ürünün sağlık etkilerini de içerir. NF EN 15804/CN standardına uygun olarak Fransız yönetmeliklerini karşılar ve ürünün hava, su kirliliği ve sağlık etkileri gibi ek bilgiler sunar. FDES, Fransız pazarında yasal uyum için gereklidir ve INIES programına kayıt edilmelidir.
Ürününüzün Çevresel Ürün Beyanını (EPD), Fransa'da geçerli bir FDES'e (Çevresel ve Sağlık Beyanı Formu) dönüştürmek için öncelikle Fransız NF EN 15804/CN standardına uyum sağlamanız gerekmektedir. Bu süreçte, ürünün tüm yaşam döngüsü verilerinin (üretim, kullanım, sonlandırma aşamaları) hesaplanması ve Fransa'ya özgü çevresel gerekliliklerin eklenmesi zorunludur. Ayrıca, INIES programının belirlediği hava ve su kirliliği göstergeleri gibi ek çevresel etkiler raporlanmalıdır. Uyumlu bir FDES hazırlamak için bağımsız bir üçüncü taraf doğrulaması gereklidir; tüm süreç INIES veritabanına kayıt edilerek sonlandırılır.
NF EN 15804/CN standartlarına uygun bir FDES Belgesi için, ürünün yaşam döngüsü boyunca çevresel etkilerini kapsayan belirli veriler gereklidir. Öncelikle, ürünün üretim (A1-A3), taşıma (A4), inşaat (A5), kullanım (B1-B7), ve ömür sonu (C1-C4) aşamalarındaki çevresel etki değerlendirmeleri belirtilmelidir.
Temel çevresel göstergeler arasında, iklim değişikliği, ozon tabakasının incelmesi, kaynak tüketimi (yenilenebilir ve yenilenemez enerji) ve su kullanımı yer alır. Ayrıca, su ve hava kirliliği gibi sağlık etkileri, Fransa’ya özgü ek gereksinimleri karşılamak için değerlendirilmelidir. FDES belgesinde, ürünün geri dönüştürülmesi veya yeniden kullanımı gibi döngüsel ekonomi katkıları da yer almalıdır.
FDES Belgesinde, çevresel etkileri hesaplama süreci, bir ürünün tüm yaşam döngüsünü değerlendirmeyi (LCA) içerir. Bu süreç, ürünün hammaddelerinin çıkarılması, üretim, taşıma, kullanım ve ömrü sonundaki bertaraf aşamalarını kapsar. Bu aşamalarda ortaya çıkan enerji tüketimi, su kullanımı, hava ve su kirliliği gibi çevresel göstergeler hesaplanır. EN 15804 ve NF EN 15804/CN standartlarına uygun olarak, her bir aşama için karbon ayak izi (CO₂), ozon tabakası incelmesi, asitlenme gibi belirli göstergeler raporlanır. Bu veriler, Fransa’daki INIES sistemine uygun olarak bağımsız doğrulayıcılar tarafından incelenir ve FDES belgesi olarak yayınlanır. Böylece, ürünün çevresel etkileri şeffaf bir şekilde belgelenmiş olur.
FDES, ürünün yaşam döngüsünü dört ana aşamada ele alarak yapılandırılmıştır: üretim (A1-A3), inşaat süreci (A4-A5), kullanım (B1-B7) ve ömrü sonu (C1-C4). Her aşama, ürünün çevresel etkilerini farklı bir perspektiften değerlendirir. Üretim aşamasında, hammaddelerin çıkarılmasından üretime kadar olan süreçler incelenir. İnşaat sürecinde, ürünün taşınması ve montajı sırasında oluşan etkiler ele alınır. Kullanım aşaması, bakım, onarım, enerji ve su kullanımı gibi etkenleri içerir. Ömrü sonu aşamasında ise ürünün sökümü, atık yönetimi ve geri dönüşüm süreçleri değerlendirilir.
FDES belgesinde yer alan başlıca çevresel göstergeler, ürünün yaşam döngüsünün çeşitli aşamalarında oluşan çevresel etkileri değerlendirmeye odaklanır. Temel göstergeler arasında iklim değişikliği (CO₂ emisyonları), ozon tabakası incelmesi, toprak ve su asitlenmesi, ötrofikasyon (besin zenginleşmesi) ve fotokimyasal ozon oluşumu (smog) bulunur. Ayrıca, yenilenebilir ve yenilenemeyen kaynakların kullanımı, fosil yakıt tükenmesi ve su kirliliği gibi kaynak tükenmesi ve kirlilik göstergeleri de önemlidir. Bu göstergeler, ürünün tüm yaşam döngüsü boyunca çevre üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmek için standartlara uygun olarak hesaplanır ve raporlanır.
Fiche de Déclaration Environnementale et Sanitaire
FDES Belgesi, bina içindeki sağlık etkilerini değerlendirmek için hava, su ve toprak kirliliği verilerini sağlar ve analiz eder.
INIES, Fransa'da yapı malzemeleri ve ürünleri için çevresel ve sağlık performans verilerini içeren FDES (Fiche de Déclaration Environnementale et Sanitaire) ve PEP (Profil Environnemental Produit) belgelerini kayıt altına alan ulusal bir veri tabanı sistemidir. INIES, sürdürülebilir inşaat uygulamalarını desteklemek amacıyla çeşitli paydaşlar, üreticiler ve bağımsız kuruluşların iş birliği ile yönetilmektedir.
INIES programına FDES kaydı için NF EN 15804 uyumu, doğrulanmış çevresel veriler ve bağımsız üçüncü taraf doğrulaması gereklidir.
Evet, FDES Belgesinde, geri dönüşüm, yeniden kullanım ve enerji geri kazanımı modül D'de ele alınır; her süreç çevresel etkiler ve faydalarla değerlendirilir.
